SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5400 prim günü baz alınarak oluşturulan sistemlerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde erken emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı dikkate alınarak hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.